Մի օր հարցրի մի աղջկա.
– Ձեր տանն ո՞վ է հրամայում:
Նա  նայեց ինձ, ոչինչ չասաց:
– Դե ինչ, ո՞վ է հրամայում՝ հայրի՞կը, թե՞ մայրիկը:
Նա  նայեց ինձ, ոչինչ չասաց:
– Ի՞նչ ես լռում: Ինչ-որ մեկը, հրամայում է, չէ՞:
Նա էլի զարմացած նայեց ինձ ու ոչինչ չասաց:
– Չգիտե՞ս՝ ինչ է նշանակում հրամայել:
Իհարկե գիտի:
– Չե՞ս հասկանում:
Ինձ է նայում ու ոչինչ չի ասում:
Բարկանա՞մ նրա վրա:
Կարող է՝ խուլ է, չի լսում խեղճը:
Իսկ նա հանկարծ փախչում է ինձնից…մ
Հետո   կանգնում է,  լեզու հանում և ծիծաղելով  կանչում.
– Ոչ ոք չի հրամայում, որովհետև մենք բոլորս սիրում ենք իրար:

Տեքստից դուրս գրիր կապույտով նշած բառերը, և գրիր հոմանիշները:

Տեքստից դուրս գրիր սաղ գոյականները:

Տեքստից դուրս գրիր սաղ ածականները:

Տեքստից դուրս գրիր կարմիրով նշած բառերի հականիշները:

Տեքստից դուրս գրիր սաղ բայերը:

Ինչի՞ մասին էր տեքստը:

Ի՞նչ պատասխանեց աղջիկը:

Ո՞րերորդ անգամից պատասխանեց աղջիկը:

Դուրս գրիր քեզ դուր եկած մասը: օր

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Գրի՛ր կապույտ գրված բառերի հոմանիշները:

լուռ ու մունջ- սուս ու փուս

Դատարկ-Ոչնչով չլցված

միմյանց-մեկը մյուսին

երկյուղի-վախ

փարատելու-

տարօրինակ- անտարբեր

ջուլհակը-

ճախարակով-

հանճարի-

1. Բացատրի՛ր նարնջագույնով գրված նախադասությունները, արտահայտությունները:

տեսնե ի՞նչ բան է, ի՞նչ է դերվիշի ուզածը, ինչո՞ւ է ժողովրդին սարսափի մեջ գցել-

լուն ուղտ շինելով-

ժանտախտով պիտի դատարկես մեր երկիրը-

ունքը շինելու տեղ, աչքն էլ հանեցին-

ծպտված ման էր գալիս Սպահանի Հայոց թաղումը-

Եթե ինձ ճանաչեցիր՝ չլինի թե երևցնես այդ բանը, թող մեր մեջը մնա-

1. Հնարագիտություն, և թագավոր, կտավ, հարցմունք, կախարդական, անմահական, գլուխ, արհեստասեր բառերը բաղադրիչների բաժանի՛ր, որոշի՛ր կազմությունը (պարզ, բարդ, ածանցավոր, բարդ ածանցավոր):
2. Պատմվածքից դո՛ւրս գրիր 5  անձ ցույց տվող, 5 իր ցույց տվող գոյականներ: Պատմվածքից փորձիր գտնել և դուրս գրել հատուկ գոյականը:
3. Բնութագրի՛ր դերվիշին, ջուլհակին:
4. Ի՞նչ սովորեցրեց  քեզ պատմվածքը:  Բանավոր ներկայացրո՛ւ:

Проверочная работа

Выполните задание:
I.Выберете близкие по смыслу слова (синонимы)1) Враг —
1.Лгун
2.Хвастун
3.Противник
4.Неприятель
5.Болтун
2)Смелый —    
1.Храбрый
2.Честный
3.Добрый
4.Мудрый
5.Отважный
3)Смеяться —
1.Петь
2.Хихикать
3.Беседовать
4.Плакать
 5.Хохотать 

2. Подбери антоним к слову «говорить».
 беседовать

болтать
молчать
стоять
думать

Реклама

3.Определите и выделите «лишнее» слово

1.Приятель, враг, товарищ

2.Огонь, дым, пламя

3.Алфавит, азбука, чистописание

4.Лошадь,

Проверочная работа

Выполните задание:
I.Выберете близкие по смыслу слова (синонимы)1) Враг —
1.Лгун
2.Хвастун
3.Противник
4.Неприятель
5.Болтун
2)Смелый —    
1.Храбрый
2.Честный
3.Добрый
4.Мудрый
5.Отважный
3)Смеяться —
1.Петь
2.Хихикать
3.Беседовать
4.Плакать
 5.Хохотать 

2. Подбери антоним к слову «говорить».
 беседовать

болтать
молчать
стоять
думать

Реклам

3.Определите и выделите «лишнее» слово

1.Приятель, враг, товарищ

2.Огонь, дым, пламя

3.Алфавит, азбука, чистописание

4.Лошадь, конница, кавалерия

5.Шалун, тихоня, озорник

4. Замените, выделенные слова в предложении, синонимами1.  Доктор прописал пациенту инъекции.2.  Разъярённая вьюга замела тропинки.3.  Человек спрятался от ливня под кровлей здания. 

Доктор-врач

Вюга- метел

Ливня-дождь
5.Замените повторяющиеся слова в тексте их синонимами.Нет более (робкого) животного, чем заяц. Даже при слабом шуме он пугается и бежит. Только поздно вечером или ночью робкий зайчишка выходит из своего убежища, а с рассветом прячется в каком-нибудь укромном уголке. Много у робкого зайчика врагов. За ним охотятся и голодный волк, и хищный ястреб, и охотник.

6.Найдите синонимы в пословицах1.  
Спеши – не спеши, а поторапливайся.
Приятелей много, а друга нет.
Переливает из пустого в порожнее . 

7. В каком предложении есть антонимы?

1) Рана заживает, а рубец остаётся.
2) Пришлось долго, терпеливо ждать.
3) Метель метёт, и вьюга плачет.
4) Ученье в счастье украшает, а в несчастье утешает.

5.Шалун, тихоня, озорник

4. Замените, выделенные слова в предложении, синонимами1.  Доктор прописал пациенту инъекции.2.  Разъярённая вьюга замела тропинки.3.  Человек спрятался от ливня под кровлей здания. 
5.Замените повторяющиеся слова в тексте их синонимами.Нет более робкого животного, чем заяц. Даже при слабом шуме он пугается и бежит. Только поздно вечером или ночью робкий зайчишка выходит из своего убежища, а с рассветом прячется в каком-нибудь укромном уголке. Много у робкого зайчика врагов. За ним охотятся и голодный волк, и хищный ястреб, и охотник.
6.Найдите синонимы в пословицах1.  
Спеши – не спеши, а поторапливайся.
Приятелей много, а друга нет.
Переливает из пустого в порожнее . 

7. В каком предложении есть антонимы?

1) Рана заживает, а рубец остаётся.
2) Пришлось долго, терпеливо ждать.
3) Метель метёт, и вьюга плачет.
4) Ученье в счастье украшает, а в несчастье утешает.

Լրացնել բաց թողնված բառերը՝

• Ամպերր տարբերակում են րստ իրենց արտաքին տեսքի և բարձրութ­յան: Կան ամպերի տասնյակ տեսակներ, սակայն առանձնացնում են երեք հիմնական խումբ՝ ———կույտավոր——— (առաջացնում են տեղատարափ անձրև ու կարկուտ), ——շեռտավոր——— (առաջացնում——- (տեղումներ չեն առաջացնում):

• Մթնոլորտի շերտերն են —արտաքին ոլորտ————, ———վերնոլորտ———, ———ներքնոլորտ————-։ Մենք ապրում և ստեղծագործում ենք ———————ներքնոլորտ—————— շերտում։
• Մթնոլորտի կողմից Երկրի մակերևույթի և դրա վրա գտնվող առար­կաների վրա գործադրած ճնշումը կոչվում է ————։ Մթնոլորտային ճնշումը չափում են —ճնշաչափ ——- (բարոմետր) կոչվող սար­քով, որր լինում է — սնդիկային ——— և մետաղային————-՝ աներոիդ (առանց հեղուկի):
• Տարբերում են քամու հետեյալ տեսակ ները՝ —բրիզներ———, ————— քամիներ, ————, —————: Իրեն ուղղությունը չի փոխում —պասսատը։
• Երբ օդն սկսում է հագենալ ջրային գոլորշիներով, և ջերմաստիճանր նվազում է, մթնոլորտում գտնվող ջրային գոլորշիներր խտանում են, ինչի հետևանքով առաջանում են ——մառախուղ ——- և —ամպեր———:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ նշանակություն ունի մթնոլորտը Երկրի համար:

Մթնոլորտր մեր մոլորակը պաշտպանում է հսկա երկնաքարերից և Արեգակից Երկիր ներխուժող ուլտրամանուշակագույն ճառագայթումից: Մթնոլորտի շնորհիվ է, որ տեղի է ունենում ջրի շրջապտույտը:

1. Որո՞նք են մթնոլորտն աղտոտող հիմնական աղբյուրները:

Մթնոլորտի աղտոտումը կատարվում է երկու ճանապարհով՝ բնական և մարդածին:

1. Ի՞նչ նյութերով է աղտոտված մթնոլորտը:

Բնական աղտոտման աղբյուրներն են հրաբուխները, փոշեհողմը, ան­տառների հրդեհը և այլ բնական երեույթները: Մարդածին աղտոտման աղբյուրներն են արդյունաբերությունը, գյուղատնտեսությունը և տրանսպորտը:

1. Մթնոլորտի անաղարտության պահպանման ի՞նչ ուղիներ գիտեք:

Մթնոլորտի անաղարտության պահպանման հիմնական ուղին չաղ­տոտելն է:

1. Աղտոտված մթնոլորտն ի՞նչ հիվանդություններ կարող է առաջացնել։

Քաղցկեղ,մաշկային հիվանդություններ,նյարդային համակարգի խանգարում:

1. Ձեր բնակավայրում մթնոլորտն աղտոտող ի՞նչ աղբյուրներ գիտե:

Մեքենաների արտանետած ածխաթթու գազը:

Երկիր առանց սխալների

Ապրում էր մի մարդ,
Անհանգիստ մի մարդ:
Նա շրջագայել էր ողջ մոլորակով,
Փնտրել էր ամբողջ երկրով մեկ
Մի անսխալ երկիր:
Բայց, ցավոք, հույսերը զուր էին
Ամենուր հանդիպում էր սխալների՝
Ե՛վ հյուսիսում, և՛ հարավում,
Ամենափոքր տարածաշրջաններում
Ամենուր սխալներ էին:
Ուրեմն նա անիմա՞ստ էր փնտրում,
Ո՛չ, մենք դրա հետ համամիտ չենք:
Պետք է այլ նպատակ դնել:
Փնտրել լրիվ ուրիշ ճանապարհ.
Դադարել շրջել աշխարհից աշխարհ,
Անհանգստացնել ողջ մոլորակը,
Այլ քո երկրում պետք է շտկես
Սխալները մեկ առ մեկ:

Թարգմանեց Մկրտչյան Լիլիթը
Դպրոց-պարտեզ, 5-2դասարան

1. Մտովի շրջագայիր հերոսի հետ, գրիր, թե որ երկրներում շրջեցիք և ի՞նչ սխալներ տեսաք:
2. Ի՞նչ սխալներ ես դու գործել, որոնց համար զղջացել ես:

Իմ սխալը այնն է ,որ ես կռվում էի քրոջս հետ:

1. Ի՞նչ է սխալը: Սխալը ոչ ճիշտ գործողություն է:

1. Սովդաքար — վաճառական
2. Համքար — արհեստակից
3. Հոգոց — խոր շնչառություն և արտաշնչում որպես վշտի՝ տառապանքի արտահայտություն, հառաչանք

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Գրի՛ր կապույտ գրված բառերի հոմանիշները:

մինուճար-միակ

փեշակ-արկեստ

առավոտ-վաղ

վաղ- լուսաբաց

Երեկոն-

Եղելություն- դեպք

1. Բացատրի՛ր կարմիրով գրված նախադասությունները:

ուզում եմ մի քանի տարուց հետո իմ որդու պտուղը ուտեմ-Միքանի տարուց նրա որդու աշխատանքը տեսնել:

ռոճիկի մասին երկար խոսելուց հետո գյուղացին թողնում է վաճառականի խղճին- աշխատավարձի մասին խոսելուց հետո:

1. Արդարացրո՛ւ կամ մեղադրի՛ր

• վաճառականին,

վաճարականը անխիղճ, անհոգի, եսասեր և չար մարդ էր:

• գործակատարին:

Գործակտարը աշխատասեր, բարեհոգի և բարեխիղճ տղա էր:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1.Ի՞նչ է եղանակը:

Հաճախ օրվա ընթացքում դուք կարող եք ա­կանատես լինել մթնոլորտի վիճակի փոփոխություններին. երկինքն ամ­պում է, անձրև է թափվում, օրը ցրտում է, կամ էլ հակառակը՝ ամպերը ցրվում են, անձրևը  դադարում է, երևում է արևը, օրը տաքանում է: Մթնոլորտում դիտված այդ վիճակն անվանում են եղանակ:

2. Ինչո՞ւ երկրագնդի տարբեր մասերում տարբեր եղանակ է:

Քանի որ երկրագնդի տարբեր մասերում ջերմաստիճանը, ճնշումը և խոնավությունը միշտ տարբեր են, հետևաբար՝ եղանակը նույնպես տար­բեր տեղերում տարբեր է:

3. Ի՞նչ է նշանակում եղանակի կանխատեսում: Ինչո՞ւ է դա անհրաժեշտ:

Եղանակի կանխատեսումը նախանական պատկերացումն է, թե ինչպիսին կլինի եղանակը։

Դա օդագնաթույ, ծո վագնության, գյուղատնտեսության, սբասաշրդոտթյան և այլ բնագավռների հմար։