Առաջադրանքներ
ա=68/84
բ=+200/320
գ=150/513
դ=106/45
ե=27/90
զ=391/200
2. Հաշվել
Ա.45/70
բ.1344/567
գ.490/945
դ.630/1036
ե.228/33
զ.1911/250
3. Հաշվել
ա.1512/56
բ.531/35
գ.3233/250
դ.272/63
Ե.7365/400
զ.11390/135
4. Համեմատման ի՞նչ նշան պետք է դնել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացված համեմատումը ճիշտ լինի.
-238/5<0
-2019/500<0
+6/125>0
0=0
-396/15<0
+1/490>0
5. Հաշվել
-32/5
+24/18
+714/882
-525/124
+442/34
+126/35
1.Ամփոփի՜ր նախորդ շաբաթվա հետևյալ աշխատանքը՝ Ընտրի՛ր Եղիշե Չարենցի բանաստեղծություններից ընտրի՛ր 3-ը, քեզ անհասկանալի բառերը դուրս գրի՛ր, բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր, լավ կարդա հասկանալով և ձայնագրվի՛ր:
2.Նամակներ բարու և գեղեցիկի մասին։ Դմիտրի Լիխաչով
Շատերը կարծում են, թե ինտելիգենտ մարդը նա է, ով շատ է կարդացել, ստացել լավ կրթություն (այն էլ` գերազանցապես հումանիտար), շատ է ճամփորդել, գիտի մի քանի լեզու:
Մինչդեռ` կարելի է ունենալ այս ամենն ու չլինել ինտելիգենտ, և կարելի է այս ամենին չտիրապետելով, մեծ առումով, այնուամենայնիվ, լինել ներքնապես ինտելիգենտ:
Ինտելիգենտությունը ոչ միայն գիտելիքների, այլև ուրիշին հասկանալու ունակության մեջ է: Այն դրսևորվում է հազար ու մի մանրուքի մեջ՝ հարգալից վիճելու ունակության, սեղանի շուրջ համեստ վարվեցողության, ուրիշին աննկատ (հենց աննկատ) օգնելու կարողության, բնության հանդեպ փայփայանքի, շրջակայքը չաղտոտելու, չաղտոտելու` աղբով, քնթուկներով, հայհոյանքով, հիմար գաղափարներով. այո, դա նույնպես աղբ է, այն էլ ինչպիսի՜:
Ես ճանաչել եմ ռուսական հյուսիսում գյուղացիների, որոնք իսկապես ինտելիգենտ էին: Նրանք իրենց տներում պահպանում էին զարմանալի մաքրություն, կարողանում էին գնահատել լավ երգերը, կարողանում էին պատմել եղելություններ, որոնք պատահել էին իրենց և ուրիշների հետ, ապրում էին կարգավորված կենցաղով, հյուրասեր էին ու բարյացակամ, հասկանալով էին վերաբերվում ուրիշի ցավին և ուրիշի ուրախությանը:
Ինտելիգենտությունը ունակություն է` ըմբռնելու, ապրումակցելու, այն համբերատար վերաբերմունք է աշխարհի ու մարդկանց հանդեպ։
Առաջադրանքներ
Ընտրե՛ք տեքստին համապատասխան պատասխանները։
Ոչ նա չի կարող համարվել ինտելիգենտ մենակ գիրք կարդալով։
Այո բայց նստած ինչ իմաստով։
Ոչ
ոչ
Ոչ
ոչ
Բացատրե՛ք հետևյալ միտքը, ,, Ինտելիգենտությունը ունակություն է` ըմբռնելու, ապրումակցելու, այն համբերատար վերաբերմունք է աշխարհի ու մարդկանց հանդեպ,,։
Այս երեկո իմ ընկերը Ռուսաստանից շատ գեղեցիկ երգեց:
Մեր տար կողքը շները շատ ուժեղ կռվում էին:
Երեկ բոլոր մեր ծանոթներ և բարեկամները հավաքվեցինք մեր տանը, որովհետև իմ եղբոր ծնունդներ:
Վախից վազելով երեխան տուն գնաց:
Իմ ընկերուհին շատ արագ տանը պատրաստում էր ապուր:
Վազերով շատ ծիծաղերի Վահեին վախեցրեցին:
3․ Նախադասությունն ընդարձակի´ր երեք բառով:
Բարձրահասակ աղջիկը երգչախումբ շատ գեղեցիկ և բարձր էր երգում:
Հսկայական առյուծը կենդանաբանական այգում շատ բարձր մռնչում էր։
Փոքր սեղանը իմ սենյակում երկու մասի կոտրվեց։
Տաք արևը Երևանի կենտրոնում ջերմացնում էր։
Հռոմեական մշակույթը
Հռոմեացիների ստեղծած մշակույթի վրա մեծ էր հունականի ազդեցությունը: Հարուստ հռոմեացիները իրենց երեխաներին ուղարկում էին Հունաստան՝ դպրոցներում սովորելու: Շատ հույն փիլիսոփաներ և մշակույթի գործիչներ տեղափոխվում էին Հռոմ: Հունական օրինակով հռոմեական քաղաքներում կառուցվում էին թատրոններ:
Լատիներեն էին թարգմանվում հունական գիտական և գրական ստեղծագործություններ: Հունական
մշակույթի ազդեցությունը առավել մեծացավ հատկապես այն բանից հետո, երբ Հունաստանից մեծ քանակությամբ արվեստի գործեր տեղափոխվեցին Հռոմ:
Հին Հռոմը ուներ զարգացած իրավական համակարգ: Հռոմի ամենավաղ օրենքները գրված էին Տասներկու տախտակների վրա:
Ճարտարապետության ոլորտում հատկապես բնութագրական է քաղաքաշինությունը: Հռոմում ծաղկում ապրեց նաև քանդակագործությունը: Մեծ թվով քանդակներ ստեղծվում էին անհատական պատվերներով:
Հռոմեական աստվածները
Յուպիտեր Գլխավոր աստվածը
Յունոնա Յուպիտերի կինը` մայրության և ըն տանիքի հովանավորը
Միներվա — Գիտության, արվեստի և արհեստների
հովանավոր դիցուհի
Մարս — Ռազմի աստվածը
Կվիրին — Մարսի որդին
Հռոմեական կայսրությունում երկրպագվում էին նաև արևելյան աստվածներ Միթրան, Իսիդան, Օսիրիսը:
Մարդկությունը մինչ օրս օգտվում է հռոմեացիների կողմից ստեղծված քաղաքական, գիտական և մշակութային արժեքներից:
Հին հռոմեացիների հայտնի հայտնագործություններից էր բետոնը: Այդ շինանյութը լայնորեն օգտա գործվում էր Հռոմեական պետությունում և թույլ էր տալիս ամուր և վիթխարածավալ շինություններ կառուցել:
Հռոմեացիները գլադիատորական մարտերի համար կառուցում էին հսկայական շինություններ՝ ամֆիթատրոններ: Դրանք հունական թատրոնների կատարելագործված տարբերակներն էին և համարվում են ներկայիս ֆուտբոլային մարզադաշտերի նախատի պերը: Ամֆիթատրոններից խոշորագույնը Հռոմի Կոլի զեումն էր, որը տեղավորում էր մոտ 60 հազար հանդիսական:
Պատերազմից հաղթանակով վերադարձած զորա վարների պատվին կառուցում էին ժամանակավոր հաղթակամարներ: Դրանց տակով պետք է հանդի սավոր անցնեին զորավարը, նրա զինվորները և ռազմագերիները: Հետագայում հաղթակամարները դար ձան մշտական և հռոմեական քաղաքների կարևոր ճարտարապետական կառույցներից էին: Նոր ժամանակներում դրանց օրինակով եվրոպական շատ քաղաքներում կառուցվեցին հաղթակամարներ: Հին Հռոմում կատարելագործեցին ջրմուղը և կոյուղին: Հռոմեացիները կատարելության հասցրին ջրանցույցների շինարարությունը: Այն թույլ էր տալիս տասնյակ կիլոմետր հեռու վայրերից խմելու և ոռոգման ջուր բերել:
Հռոմեական իրավական մտքի ձեռքբերումներից էր իրավունքի՝ որպես առանձին գիտության սահմանումը, իրավաբանի հաստատության ստեղծումը: Արդի իրավագիտության բազմաթիվ տերմիններ, ինչպես նաև դատարանում երդվելը ժառանգվել են հռոմեական դարաշրջանից։ Հռոմեական պետության օրենքները և օրենսդրական համակարգը մեծ ազդեցություն են թողել եվրոպական և համաշխարհային իրավական համակարգի վրա: Օրինակ՝ հռոմեացիների մոտ է առաջին անգամ օգտագործվել վետոյի իրավունք հասկացությունը: Այն այսօր օգտագործում են ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդում:
Հուլիոս Կեսարի օրոք Ք. ա. 45 թ. կատարվեց տոմարի բարեփոխում: Նախկին լուսնային օրացույցը փոխարինվեց արևայինով: Տարին, ըստ դրա, բաղկացած էր 365 և կես օրից: Չորս տարին մեկ փետրվարին ավելացվում էր մեկ օր: Հուլիոսյան օրացույցը մնաց կի րառման մեջ ընդհուպ մինչև XX դարի սկզբները: Մինչ օրս շատ երկրներ օգտագործում են հռոմեական ամսանունները (օրինակ՝ հուլիս, օգոստոս, հունվար և այլն): Հին Հռոմում կար օրաթերթի նախատիպը։ Մագա ղաթի վրա գրում էին քաղաքի նորությունների, օրենք- ների, կարևոր իրադարձությունների և մարդկանց մասին: Այդ մագաղաթները ամրացնում էին քաղաքի տեսանելի վայրերում, բաժանում հայտնի հռոմեացիներին:
Հռոմում քաղաքացիները կարող էին օգտվել կառքերից, որոնց վրա կային հատուկ սարքեր: Դրանք
հաշվում էին անցած ճանապարհը, և համապատասխան գումար էր գանձվում օգտվողից: Այն ներկայիս տաքսիների հռոմեական տարբերակն էր:
Հռոմեացիները հակում ունեին շենքերի պատերին գրառումներ կատարելու կամ նկարելու (գրաֆիտի): Այն, ինչ այսօր համարվում է արվեստի ճյուղ, լայնորեն տարածված էր Հռոմում: Քաղաքի տարբեր շինությունների պատերի գրառումները պատկերացում են տալիս հռոմեացիների առօրյա կյանքի մասին: Կային նաև գովազդային գրառումներ:
Հռոմեական կայսրությունում հռոմեականացման գործընթացի առավել կարևոր ուղղությունը լատինե րենի ներդրումն էր: Օրինակ՝ արդեն I դարում Գալլիայի քաղաքների բնակչության խոսակցական լեզուն գերազանցապես լատիներենն էր:
Լատինական այբուբենը հետագայում լայնորեն տա րածվեց Եվրոպայում։ Մինչ օրս լատիներենը կաթոլիկ եկեղեցու արարողակարգի լեզուն է։ Միջնադարում այն նաև եվրոպական գիտության լեզուն էր: Այսօր էլ ընդունված է գիտական տերմինները ներկայացնել լատիներե նով: Լատինական այբուբենը հիմք է դարձել աշխարհի շատ այբուբենների (օրինակ` անգլերենի, ֆրանսերենի, իտալերենի, գերմաներենի, իսպաներենի և այլն) համար: Մեծ տարածում ունեն նաև հռոմեական թվերը:
Հռոմեացիները օգտագործում էին նոր դեղամիջոցներ և վիրահատական գործիքներ: Առկա բուժման համար առանձնացված էին հատուկ կառույցներ՝ հոսպի տալներ: Հռոմեացիները մեծ ուշադրություն էին դարձնում բնակչության առողջապահության խնդիրներին: Հռոմեացիները կատարելության հասցրին ճանապարհաշինությունը և ստեղծեցին ճանապարհային
երթևեկության կանոններ և նշաններ:
Հռոմում տարածում էին գտել նաև արագ սննդի կետերը, որտեղ մարդիկ կարող էին սնվել տեղում:
Հարուստ հռոմեացիների տանը կար նաև հատակի տաքացման համակարգ: Այն օգտագործում էին նաև հռոմեական բաղնիքներում:
Առաջադրանք
Ինչպես էր հունական մշակույթը ազդել հռոմեական մշակույթի վրա։ Նշե՛ք երկու օրինակ։
Հռոմեացիների ստեղծած մշակույթի վրա մեծ էր հունականի ազդեցությունը: Հարուստ հռոմեացիները իրենց երեխաներին ուղարկում էին Հունաստան՝ դպրոցներում սովորելու: Շատ հույն փիլիսոփաներ և մշակույթի գործիչներ տեղափոխվում էին Հռոմ: Հունական օրինակով հռոմեական քաղաքներում կառուցվում էին թատրոններ:Լատիներեն էին թարգմանվում հունական գիտական և գրական ստեղծագործություններ: Հունականմշակույթի ազդեցությունը առավել մեծացավ հատկապես այն բանից հետո, երբ Հունաստանից մեծ քանակությամբ արվեստի գործեր տեղափոխվեցին Հռոմ:
Որտե՞ղ էին հռոմեացիները սովորեցնում իրենց երեխաներին։ Ինչու՞։
հռոմեացիները իրենց երեխաներին ուղարկում էին Հունաստան՝ դպրոցներում սովորելու:
Ի՞նչ էին Տասներկու տախտակները, և ինչո՞ւ են դրանք կարևոր։
Հին Հռոմը ուներ զարգացած իրավական համակարգ: Հռոմի ամենավաղ օրենքները գրված էին Տասներկու տախտակների վրա:
Ի՞նչ ճարտարապետական և քանդակագործական առանձնահատկություններ ուներ Հռոմը։
Մեծ թվով քանդակներ ստեղծվում էին անհատական պատվերներով:
Նշե՛ք երեք հռոմեական աստված և բացատրե՛ք նրանց դերը։
Յուպիտեր Գլխավոր աստվածը
Յունոնա Յուպիտերի կինը` մայրության և ընտանիքի հովանավորը
Միներվա — Գիտության, արվեստի և արհեստների
հովանավոր դիցուհի
Ինչ շինանյութ հայտնագործեցին հռոմեացիները
Ինչ շինանյութ հայտնագործեցին հռոմեացիները և ինչու՞ էր այն կարևոր։
Հին հռոմեացիների հայտնի հայտնագործություններից էր բետոնը: Այդ շինանյութը լայնորեն օգտագործվում էր Հռոմեական պետությունում և թույլ էր տալիս ամուր և վիթխարածավալ շինություններ կառուցել:
Ի՞նչ էր ամֆիթատրոնը, և ո՞րն էր ամենախոշորը Հռոմում։
Հռոմեացիները գլադիատորական մարտերի համար կառուցում էին հսկայական շինություններ՝ ամֆիթատրոններ: Դրանք հունական թատրոնների կատարելագործված տարբերակներն էին և համարվում են ներկայիս ֆուտբոլային մարզադաշտերի նախատի պերը: Ամֆիթատրոններից խոշորագույնը Հռոմի Կոլիզեումն էր, որը տեղավորում էր մոտ 60 հազար հանդիսական:
Ինչպես էին հռոմեացիները լուծում ջրի մատակարարման խնդիրը քաղաքներում։
Հին Հռոմում կատարելագործեցին ջրմուղը և կոյուղին: Հռոմեացիները կատարելության հասցրին ջրանցույցների շինարարությունը: Այն թույլ էր տալիս տասնյակ կիլոմետր հեռու վայրերից խմելու և ոռոգման ջուր բերել:
Ո՞ր կարևոր բարեփոխումը կատարեց Հուլիոս Կեսարը օրացույցի մեջ։ Ի՞նչ օրացույց է օգտագործվում այսօր։
Հուլիոս Կեսարի օրոք Ք. ա. 45 թ. կատարվեց տոմարի բարեփոխում: Նախկին լուսնային օրացույցը փոխարինվեց արևայինով: Տարին, ըստ դրա, բաղկացած էր 365 և կես օրից: Չորս տարին մեկ փետրվարին ավելացվում էր մեկ օր: Հուլիոսյան օրացույցը մնաց կիրառման մեջ ընդհուպ մինչև XX դարի սկզբները: Մինչ օրս շատ երկրներ օգտագործում են հռոմեական ամսանունները (օրինակ՝ հուլիս, օգոստոս, հունվար և այլն):
Ներկայացնել օրինակներ , որոնցով հռոմեական մշակույթը ազդեց ժամանակակից աշխարհի վրա (օրինակ՝ լեզու, օրենք, ճանապարհներ և այլն):
Առաջադրանք 2
Հին Հռոմ— դիտել տեսանյութը ամփոփել 15-20 նախադասությամբ:
Առավել հետաքրքրասերները կարող են դիտել ստորև նշված տեսանյութը
1. Прочитайте текст и скажите, что такое режим дня и почему
его важно соблюдать.
РЕЖИМ ДНЯ
Режим дня — это определённая после՛довательность всех действий человека, которые нужно выполнять в течение дня, чтобы улучшить свою жизнь и
своё здоровье. Направлен он на то, чтобы рациона՛льно использовать своё
время. С помощью режима дня можно контролировать свой труд, спортивные
занятия и отдых, правильно чередовать физическую и умственную активность.
Чтобы режим дня был правильным, необходимо при его составлении
учитывать ли՛чные особенности человека.
2. Объясните значение следующих слов и выражений.
Рационально использовать время, чередовать, физическая и умственная
активность, личные (индивидуальные) особенности, полноценный отдых,
иммунитет, нервная система, набрать лишний вес.
3. Ответьте на вопросы.
1.Может ли правильно составленный режим дня улучшить жизнь и
здоровье человека? 2. Как режим дня может помочь контролировать свой
труд, спортивные занятия и отдых? 3. 5. Как связан иммунитет с правильным режимом дня?
4. Перепишите предложения, раскрывая скобки.
1. Только какой-то белый кружочек прыгал по (экран). 2. А пока можно к
(дедушка) забежать. 3. Побегу тогда в (школа) на тренировку. 4. Все уже
собрались в (зал). 5. Прозвенел звонок, и я бросился из (класс). 6. И тут в
(дверь) позвонили. 7. Я быстро добежал до (дом). 8. Из (дом) он пошёл в (школа).
5. Вместо точек вставьте в, на, напротив, из, к, по.
1. Я никогда не опаздываю … . школу. 2. Какой-то кружочек прыгал … экрану.3. А пока можно … дедушке забежать. 4. Побегу тогда … школу … тренировку. 5. И
тут … дверь позвонили. 6. Я вышел … магазина и пошёл домой. 7. Остановка
автобуса находится … моего дома.
6. Перепишите предложения. В конце предложения поставьте (. ? !).
1.Ну что, кто кого победил _ 2. Что же делать _ 3. Мне некогда _ Не отвлекай _
Я газету читаю_ 4. Ну никому, никому я не нужен_ 5. Неужели из-за дня
рождения обиделся_ Ну и пусть_ 6. Вернулся я домой_ 7. Пока я с чудовищами
сражался, всех друзей растерял_ 8. Мне даже показалось, что это не кружочек
прыгает по экрану, а вампир_
УРОК 2. СПОРТ И РЕЖИМ ДНЯ
1.Прочитайте текст . Какую пользу приносят занятия
спортом?
СПОРТ
Спорт укрепляет здоровье, воспитывает характер, делает человека
сильным и выносливым, закаляет организм (կոփում է մարմինը), поднимает
настроение. Люди, регулярно занимающиеся спортом, выглядят моложе и меньше болеют. Спорт делает человека энергичным, приносит радость
победы над соперником и над самим собой.
Занятия спортом укрепляют силу воли и дисциплинируют людей. Только
люди с сильным характером способны дружить со спортом.
По материалам интернета
2. Вместо точек вставьте подходящие слова в нужной форме из слов
для справок.
1.Спорт … здоровье, … характер, … человека сильным и выносливым, …
организм, … настроение 2. Спорт … человека энергичным, … радость победы
над соперником и над самим собой. 3. Занятия спортом … силу воли и … людей. Только люди с сильным характером способны … со спортом.
Слова для справок: делать, укреплять, приносить, дружить воспитывать,
дисциплинировать, делать, закалять, поднимать
3. Найдите ответы на вопросы в тексте и прочитайте их.
1.Как влияет спорт на здоровье и характер человека? 2. Как выглядят люди,
которые постоянно занимаются спортом? 3. Какую радость приносит людям
спорт? 4. Все ли люди способны постоянно заниматься спортом?
4. Ответы на вопросы.
1. Для чего надо заниматься спортом? 2. Как спорт меняет человека? 3. Почему здоровый образ жизни невозможно представить без занятий спортом? 4.Какое место занимает спорт в вашей жизни?
5. Согласны ли вы с тем, что…
1. Глупо тратить свободное время на занятия спортом, когда есть столько
интересных и полезных занятий. 2. Лучше играть в футбол на компьютере,
чем во дворе. 3. Люди, которые бегают по утрам, потом весь день хотят спать. 4.Спортом должны заниматься профессиональные спортсмены. 5. Если
хочешь укрепить своё здоровье и меньше болеть, по утрам надо делать
гимнастику и обливаться холодной водой.
6. Прочитайте данные ниже сложные слова (բարդ բառեր) и скажите, от
каких слов они образовались.
детсад — ? пылесос — ? пароход — ? вездеход — ?
Согласные звуки образуют пары по твердости-мягкости и называются соответствующе — парными. Вот таблица всех парных твердых и мягких согласных звуков.
[б] [в] [г] [д] [з] [с] [к] [л] [м] [н] [п] [р] [т] [ф] [х]
[б’] [в’] [г’] [д’] [з’] [с’] [к’] [л’] [м’] [н’] [п’] [р’] [т’] [ф’] [х’]
Однако в русском языке есть согласные, у которых такой пары нет: они могут быть только мягкими или только твердыми. Такие звуки называются непарными. Например, согласные звуки [ж], [ш] и [ц] не имеют пары, они всегда твердые. Даже если в слове за ними стоят буквы, которые обозначают мягкость согласных звуков: я, е, ё, ю, и или ь.
Пример
Жёлтый [жо́лтый], широкий [шыро́к’ий], шёл [шо́л], жизнь [жы́з’н’], видишь [в’и́д’иш] и т. д.
Твердые и мягкие согласные различаются особенностями артикуляции, а именно положением языка: при образовании мягких согласных все тело языка сдвигается вперед, а средняя часть спинки языка приподнимается к твердому нёбу, при образовании твердых согласных тело языка сдвигается назад.
Согласные образуют 15 пар, противопоставленных по твердости / мягкости: [б] – [б’], [в] – [в’], [г] – [г’], [д] – [д’], [з] – [з’], [к] – [к’], [л] – [л’], [м] – [м’], [н] – [н’], [п] – [п’], [р] – [р’], [с] – [с’], [т] – [т’], [ф] – [ф’], [х] – [х’].
К твердым непарным относят согласные [ц], [ш], [ж], а к мягким непарным – согласные [ч’], [щ’], [й’] (непарным мягким является также звук [ж’], встречающийся в некоторых словах в речи отдельных носителей языка).
Согласные [ш] и [щ’] (а также [ж] и [ж’]) пар не образуют, так как отличаются не только твердостью / мягкостью, но и краткостью / долготой.
Сказанное можно обобщить в следующей таблице:
| парные (15 пар) | непарные | |
|---|---|---|
| твердые | б в г д з к л м н п р с т ф х | ж ш ц |
| мягкие | б’ в’ г’ д’ з’ к’ л’ м’ н’ п’ р’ с’ т’ ф’ х’ | ч’ щ’ й’ |
7. От каких слов образовались следующие слова? Вставьте пропущенные буквы.
Лун..ход, пеш..ход (հետիոտն), голов..ломка (գլուխկոտրուկ), старш..классник,
сам..вар, книг..люб, мусор..воз, черн..волосый, розов..щёкий, сер..глазый,
птиц..лов, мор..ход.
8. Прочитайте данные ниже слова. Обратите внимание на то, как
образуются названия жителей стран и городов.
Армения – армянин, армянка Гюмри – гюмриец, гюмрийка
Украина – украинец, украинка Англия – англичанин, англичанка
Ереван – ереванец, ереванка Москва – москвич, москвичка
9. Прочитайте текст самостоятельно. Что значит питаться правильно?
ПРАВИЛЬНОЕ ПИТАНИЕ
Чтобы хорошо выглядеть и быть здоровым одних тренировок мало —
нужно ещё правильно питаться. Это особенно важно при занятиях спортом.
Правильное питание помогает улучшить результаты тренировок и
чувствовать себя лучше. Вот несколько важных правил:
Правило №1. Никакого сахара. Когда сахар попадает в организм, он
замедляет сжига՛ние жиро՛в. Жиры не уходят во время тренировок, а
человек набирает лишний вес. Сахар содержится не только в шоколаде,
тортах и пирожных, но и в йогуртах и сладких соках.
Правило №2. Молоко и молочные продукты нужно выбирать с низким
содержанием жира.
Правило №3. Меньше есть жареную пищу. Жареная еда увеличивает
риск онкологических заболеваний. Поэтому продукты лучше варить.
Правило №4. Мясо животных и мясные продукты, содержат много
жира, а это вредно для сердца. Такие продукты лучше заменить мясом
птицы и рыбой.
Правило №5. Больше воды. Вода помогает снижать температуру тела,
потому её нужно пить во время тренировок.
Правило №6. Ежедневно нужно съедать не меньше четырёхсот грамм
свежих фруктов и овощей. В них содержится много витаминов, которые
необходимы организму.
Правило №7. Избегать вредных продуктов. Вредные продукты – это
гамбургеры, шаурма и карто՛фель фри, кетчуп и майонез, сладкие
газиро՛ванные напитки и кофе, чипсы, конфеты и жвачки.
Завтрак и обед должны быть наиболее пита՛тельны. Ужинать надо за
два часа до сна. Ужин должен быть лёгким: стакан мацони или творог.
По материалам интернета
сжига՛ние жиро՛в — ճարպերի այրում газиро՛ванный – գազավորված
карто՛фель фри — кусо՛чки карто՛феля, обжа՛ренные в расти՛тельном ма՛сле
пита՛тельный — սննդարար
10. Найдите ответы на вопросы в тексте и прочитайте их.
1.Что нужно для того, чтобы хорошо выглядеть и быть здоровым? 2. Почему
нужно меньше есть сахара? 3. В каких продуктах содержится сахар? 4. Почему
нужно меньше есть жареную пищу? 5. Чем лучше заменить мясо животных и
мясные продукты? 6. Почему нужно пить больше воды? 7. Почему нужно
больше есть фруктов и овощей? 8. Какие продукты являются вредными? 9.Каким должен быть режим питания?
11. Ответьте на вопросы.
1.Почему для того, чтобы быть здоровым, одних тренировок мало? 2. Чем
вреден сахар? 3. Почему лучше заменить жареную пищу варёной? 4. Почему
вместо мяса лучше есть рыбу? 5. Чем полезны фрукты и овощи? 6. Какие продукты являются вредными?
Տեխնոլոգիայի խմբեր-Տեխնոլոգիա
Ֆիզկուլտուրայի խումբը, օրը- մարմնամարզություն երկուշաբթի օրը
Ընտրության խմբեր-կերպարվեստ չորս ժամ
Լրացուցիչ պարապմունք դպրոցում- ոչ
Երկարօրյա-չեմ մասնակցել
Լրացուցիչ պարապմունք դպրոցից դուրս- այո ես գնում եմ անգլերենի
Նախագծային աշխատանք/հղումը տեղադրել/-Ուսումնական նախագիծ
Դպրոցի երթուղային, որ համարն է (միակողմանի, երկկողմանի)-ոչ ես չեմ օգտվում երթուղայնից
Առաջադրանքներ
ա=-111/10
բ=-74/5
գ=+286/10
դ=-192/100
ե=-73/10
զ=-22/63
Է=-5/12
ը=-1/5
թ=-15/7
2. Կատարեք հանում
ա=+0/20
բ=126/9
գ=40/100
դ=-373/20
ե=-22/5
զ=201/20
է=-26.9/25
ը=-26/25
թ=-13/63
3. Կատարեք գործողություններ
Это наука, исследующая боны (кредитные и денежные знаки, выполненные на бумажной, текстильной или другой основе), как исторические документы.
Фактически сегодня бонистика – это коллекционирование расчетных знаков (казначейских, кредитных, банковских), отражающих политическое, культурное, экономическое положение общества.
Реклама
Бонистика — изучает вышедшие из употребления денежные знаки и боны как исторические документы, которые собственно отражают экономическое и политическое положение общества в то время. Бонистика, наука о банкнотах, занимает особое место среди коллекционеров. Это не просто сбор купюр, но и глубокое изучение их истории, дизайна и технических особенностей.
А коллекционирование бумажных денежных знаков также называют бонистикой.
Французское слово “бонистика — bonistique” происходит от латинского “bona”, что означает «Имущество» или «Благо».
Бонистика становится неотъемлемой частью жизни тех, кто влюблен в историю и культуру через призму бумажных денег. Люди собирают купюры по странам, эпохам, номиналам, создавая собственные уникальные коллекции.
Միմյանցից խիստ տարբերվող այնպիսի օրգանիզմներ, ինչպիսիք են՝ բակտերիաները, բույսերը, սնկերը, կենդանիները, այդ թվում նաև մարդը, ունեն միևնույն կառուցվածքային միավորը: Այդ տարրական կառուցվածքային միավորը, որից կազմված են բոլոր օրգանիզմները կոչվում է բջիջ:
Բջիջը կենդանի օրգանիզմների կառուցվածքային տարրական միավորն է և օժտված է կենդանի օրգանիզմին բնորոշ հատկանիշներով։
Նկար 1. Տերևի բջիջը` մանրադիտակով
17-րդ դարում անգլիացի բնագետ Ռոբերտ Հուկը իր կողմից ստեղծված պարզագույն մանրադիտակով ուսումնասիրեց գինու խցանի կտրվածքը և առաջին անգամ բացահայտեց ու նկարագրեց բջիջը: Այնուհետև հոլանդացի գիտնական Անտոնի վան Լևենհուկը անձրևաջրի կաթիլի մեջ բացահայտեց շարժվող բակտերիաներին:
Նկար 2. Բակտերիա
Պարզվում է, որ կենդանի օրգանիզմները կարող են լինել միաբջիջ՝ բաղկացած ընդամենը մեկ բջջից:
Օրինակ
Բակտերիաները, կապտականաչ ջրիմուռները և այլն:
Կարող են լինել նաև բազմաբջիջ՝ կազմված տարբեր տեսակի բջիջներից.
Օրինակ
Բույսերը, կենդանիները, մարդը:
Բջիջները լինում են բուսական և կենդանական:
Կենդանական և բուսական բջիջների միջև կան տարբերություններ, սակայն նրանք ունեն նման կառուցվածք: Բոլոր բջիջները կազմված են բջջաթաղանթից, ցիտոպլազմայից, կորիզից և օրգանոիդներից:
Նկար 3. Բջջի կառուցվածք
Բջջաթաղանթ՝
Ցիտոպլազմա՝
Կորիզ՝
Օրգանոիդներ՝
Բուսական և կենդանական բջիջներն ունեն որոշակի տարբերություններ՝ պայմանավորված կենսագործունեության առանձնահատկություններով:
Նկար 4. Կենդանական և բուսական բջիջներ
Բուսական բջջին բնորոշ է ամուր բջջապատ, որը արտաքինից պատում է բջջաթաղանթը և հստակ ձև հաղորդում բջջին:
Բուսական բջիջներն ունեն բջջահյութով լցված խոռոչներ, որոնք կոչվում են վակուոլներ:
Բուսական բջիջներում գոյություն ունեն պլաստիդներ, որոնք կանաչ, դեղին-կարմիր և սպիտակ գունավորում են հաղորդում բուսական բջջին:
Ուշադրություն
Կանաչ պլաստիդներում ընթացող գործընթացների արդյունքում բուսական բջիջը օդը հարստացնում է թթվածնով:
Կենդանական բջիջները զուրկ են նշված հատկանիշներից, ունեն նուրբ և ճկուն բջջապատ:
Բոլոր տիպի կենդանի օրգանիզմների բջիջները կազմված են անկենդան բնության մեջ հանդիպող քիմիական տարրերից. գերակշռում են ածխածինը (C), ջրածինը (H), թթվածինը (O), ազոտը (N):
Բջիջները պարունակում են այդ տարրերից կազմված քիմիական նյութեր: Հիմնականում անօրգանական նյութեր՝ ջուր և հանքային աղեր, օրգանական նյութեր՝ սպիտակուցներ, ճարպեր, ածխաջրեր:
Առաջադրանք՝
բջջիջը կազմված է 4 մասից օրգանոիդներից, կորիզից, ցիտոպլազմաից և բջջաթաղամթից:
Բջջաթաղանթի միջով բջիջ են ներթափանցում ջրում շուծված որոշակի նյութեր և հեռացնում են բջիջի համար ոչ պիտանի նյութերը:
Բջջահութը գտնվում է բուսական բջիջների վակուոլներում: Բջջահյութը պարունակում է ջրի մեջ լուծված շաքար և զանազան այլ նյութերով:
Բուսական բջջում կան կանաչ, նարնջագույն, կարմիր, դեղին և այլ գույների պլաստիդներ:
Երկուշաբթի
Լրացնել բաց թողնված տառերը՝ ն կամ մ:
Մանվելն ու Սամվելը մանկության ընկերներ են: Իրարից միշտ անբաժան են եղել: Դեռ փոքր էին, երբ վերցնում էին զամբյուղները դամբուլ բերելու, խաղում գետեզրի շամբուտում, մայրիկների համար սարի սմբուլ, սուսամբար բերում: Ապրում էին գյուղական անպաճույճ կենցաղով ու երջանիկ էին: Պատանեկության ամբասիր անուրջներն անավարտ մնացին, սկսվեց պատերազմը: Ամբարիշտ ֆաշիստները հարձակվեցին, ռմբակոծեցին, հրդեհեցին: Անբարտավան հրոսակներին հակահարված տալու և հայրենիքի պատիվն անեղծ պահելու համար տղաները մեկնեցին ռազմաճակատ: Հոծ ամբոխ էր հավաքվել կայարանում: Հրաժեշտի անպագոռգոռ խոսքեր չասվեցին: Ժողովուրդն անբարբառ տխուր-տրտում, ճամփա գցեց իր բազում զավակներին: Մանվելն ու Սամվելը ծառայում էին նույն վաշտում: Մեկը բանբեր էր մյուսը` կապավոր: Անվերապահորեն վստահ էին, որ անպայման կհաղթեն: Այդպես էլ եղավ: Երկուսն էլ պարգևներով տուն վերադարձան: Այժմ էլ ապրում են իրենց գյուղում: ունեն բարի հա-բավ, սիրված են բոլորից: Գյուղը սակավաջուր էր: Ընկերներն ա-բարձիչներ բերեցին, անբարտակ կառուցեցին: Գյուղը անբավ բերք ստացավ, անբարները լցվեցին: Մեծ բարեկամությունից բոլորն են օգտվում:
Լրացնել բաց թողնված տառերը` զ կամ ս:
Ալեհույս էր Հելլադայի մեծագույն քանդակագործ Ֆիդիասը: Գրակալի առաջ մտասույզ նստած` քննախույզ հայացքը հառել էր դիմացը փռված գծագրերին: Պիտի կերտեր Զևզի արձանը: Նրա հոգին բզկտում էր այն միտքը, թե կկարողանա կյանք ու հոգի տալ անշունչ մարմարին:
Պարսկա գիշեր էր: Պարսկական երկնակամարում փայլփլում էին աստղերը: Հասկերտի հրավերով Վասակը` Հայաստանի մար-պանը, ժամանել էր Տիզբոն և այժմ բաց նստած` նայում էր մզկիթների երկնասույզ մինարենիներին: Անհույս էր, թե գործերը հարթ կգնան:
Պարտիզպանը Թիֆլիզից բերված թաղարները տեղադրում էր հողի մեջ: Շուտով այդ մասում կաճեն գույնզգույն ծաղիկներ և հետսհետե կտարածվեն շուրջբոլորը:
Ավտոբուսի պատուհանից հիպնոզված նայում էի շրջակայքի գեղեցկություներին: Որպիսի աննման տեսարան:
Որպեսզի պատկերացնես, աչքովդ պիտի տեսնես:
Որտեղ անհրաժեշտ է ը գրիր:
Դասընկերներով անակնկալ մի որոշում կայացրինք՝ արշավ կազմակերպել դեպի Մայմեխի կատարը և ամրացնել հայոց եռագույնը: Ակընթարթորեն ընդունված որոշումը բոլորիս ոգևորեց:
Վերընթաց ճանապարհն անցնում էր որոտընդոստ գետակին զուգընթաց, ծառերը մէնկա անտառում թվում էին գիրկ-նդխառն կարպարանքներ և անըմբռնելի երկյուղով լցնում մեր սրտերը:
Վերելքը դժվարին էր, բայց ինքնէստիքյան հասկանալի է, որոշեցինք հաղթահարել, խոչընդոտները և չընկրկել:
Լուսընկան նոր էր անհետացել երկնակամարից, երբ հասանք հովվական վրանների, որտեղ մեզ հյուրընկալեցին ջերմորեն:
Նախընտրեցինք չհանգստանալ և ոտքի վրա մի-մի բաժակ կամ ըմպելով` առաջ ընթացանք:
Կոր_նթարդ բլրակները թվում էին անվերջանալի;
Որքան բարձրանում էինք, սրընթաց գետակի ջրերն ավելի զուլալվում էին, և մենք մերթնդմերթ տեսնում էինք արևի տակ ցոլացող կարմրախայտ ձկներին, որոնք, ասում են ձկնկիթ են դնում բարձրանմատչելի ակունքներում;
Հետէզհետե օրը ցրտեց, և դաշտային բուսականության փոխարեն մեր առջև փռվեցին Ալպյան գույնըգույն ծաղիկներ:
Վերջապես սարի կատարին ենք: Ակընդետ նայում ենք հրաշալի բնապատկերներին և սքանչանում:
Լրացնել բաց թողնված տառերը` ջ, ճ կամ չ:
Զի-ելով կնոջս ու զոքանջիս ցանկությունը՝ ամռանը ամբողջ ընտանիքիս տարա Սոճի: Առաջին անգամ էինք լինում այնտեղ: Իսկական ծովափնյա քաղաք՝ գաղջ, բայց առողջարար օդով, լաջվարդ երկնքով, պճրուհու սեթևեթանքով նազով սոջիներով ու նոջիներով, պճնված ծաղկաստաններով լի չինական խառնիճաղանճ վարդաթփերով, գաջաջ ալոճենիներով, որոնց միջև հանգիստ ճեմում են գույնզգույն թռջուններ, հատկապես` սիրամարգեր: Ողջ օրը` աղ-շջամուղջից մինջև ուշ գիշեր ծովափը լեցուն է հովեկներով: Միայն միջօրեին մարդիկ մի կարճ ընթացք մինչև երեկո փախջում են լողափերից, ապա ամբողջ երեկոն դարձյալ անցկացնում այնտեղ: Երեխաներն ուրախ թռճկոտում են, թրճում միմյանց, մխրջվում տաք ավազի մեջ: Սոջիում հանգստացողը չի զղջա, որովհետև որևէ խոչընդոտի չի հանդիպի ոչինչ չի աղճատի լիարժեք անհոգությունը: Ամեն ինչ կարելի է ձեռք բերել զեղճ գներով: Երեխաներիս սիրած վայրը գազանանոցն էր, ուր կային դարջնագույն արջեր, եղջերուներ, վայրի խոզեր` իրենց գոճիներով ու խոջկորներով, այծեղջյուրներ, փղեր` երկար կնճիթներով, նեւյնիսկ չղջիկներ, բվեջներ, կարիճների տեսակներ: Հատկապես հետաքրքիր էին կապիկները, որոնք մարդու պես քրքջում են, քրթմնճում, հառաջում, կառճում ճյուղերից, իջնում, բարձրանում: Հրաշալի անցկացնելով ամառը` օգոստոսի վերջին հրաժեշտ տվեցինք Սոջիին:
Ընդգծիր բարդածանցավոր բառերը:
Ձեռնտու, վարկառու, աչառու, զրպարտիչ, գործարանատեր, վիրակապարան,աչքաբաց, ավտոկայան, անհուսություն, տարրալուծում, լեզվաբանություն,հայազգի, թռչնաբուծարան, ուրվապատկեր, բնակատեղի, հեռուստացույց
Լրացուցիչ կրթություն
Ընտրի՛ր որևէ հեքիաթ կամ պատմվածք քո սիրելի հեղինակից, ընթերցի՛ր, գրի՛ր,թե ինչ է սովորեցնում տվյալ պատումը, որն է հիմնական ասելիքը և դասապրոցեսին ներկայացրու ընկերներիդ: